Μελούνα

Ορεινή διάβαση (υψόμ. 540 μ.) στις ΝΑ πλαγιές του Κάτω Ολύμπου. Ενώνει τις πεδιάδες Ελασσόνας και Λάρισας και από εκεί διερχόταν η γραμμή των ελληνοτουρκικών συνόρων πριν από το 1912. Η διάβαση αυτή υπήρξε μεγάλης στρατιωτικής σημασίας, γι’ αυτό και οι Τούρκοι επιδίωξαν να την καταλάβουν ύστερα από αιματηρό αγώνα (Μάιος 1886). Ο αγώνας τερματίστηκε με νίκη των Ελλήνων, όμως η τουρκική προσπάθεια αυτή επαναλήφθηκε κατά τη διάρκεια του Ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897. Οι Τούρκοι, σκοπεύοντας να προελάσουν προς το Ρέβενι, αποφάσισαν να καταλάβουν πρώτα τη Μ. για να μην απειληθούν τα νώτα τους από τους Έλληνες. Στις 6 Απριλίου, η 3η και η 4η τουρκική μεραρχία επιτέθηκαν εναντίον των στρατευμάτων της 2ης ελληνικής ταξιαρχίας, η οποία και υπεράσπιζε τη διάβαση. Τα περισσότερα ελληνικά τμήματα υποχώρησαν και τη νύχτα της 6ης προς 7η Απριλίου εγκατέλειψαν τελικά τη διάβαση, παρά τις διαταγές του Έλληνα αρχιστράτηγου για ανακατάληψή της· έτσι, οι Τούρκοι τη διέσχισαν ανενόχλητοι το επόμενο πρωί.